1. MƯỜI LĂM TRIỆU
Tôi mang thai tháng thứ bảy thì bác sĩ nói có dấu hiệu sinh non.
Không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng cần nhập viện theo dõi, tiêm thuốc giữ thai. Chi phí dự kiến khoảng mười lăm triệu – chưa kể những khoản phát sinh.
Vợ chồng tôi khi đó gần như trắng tay.
Chồng tôi – Tuấn – làm công nhân, lương tháng vừa đủ tiền trọ, tiền ăn. Tôi nghỉ việc từ tháng thứ sáu vì sức khỏe yếu.
Đêm hôm đó, tôi nói với chồng:
“Hay mai anh qua nhà mẹ mượn tạm?”
Tuấn im lặng.
Tôi hiểu sự im lặng đó.
2. NGƯỜI MẸ CHỒNG KHÓ TÍNH
Mẹ chồng tôi – bà Hồng – là người đàn bà góa từ sớm.
Chồng bà mất khi Tuấn mới lên mười. Một mình bà nuôi con khôn lớn, buôn bán tảo tần. Bà quen với việc không dựa vào ai, và cũng không quen phải giúp ai.
Từ ngày tôi về làm dâu, bà chưa từng nặng lời, nhưng cũng chưa từng thân thiết.
Mọi thứ đều rạch ròi.
3. CÂU NÓI
Chiều hôm sau, tôi cùng Tuấn về nhà bà.
Tôi ngồi trên ghế nhựa, tay ôm bụng bầu nặng trĩu. Tuấn đứng trước mặt mẹ, lắp bắp trình bày.
Bà nghe xong, im lặng một lúc.
Rồi bà nói, giọng đều đều:
“Đẻ thì tự lo.”
Ba chữ.
Không to tiếng.
Không cay nghiệt.
Nhưng lạnh như nước giếng.
Tôi thấy tai mình ù đi.
Tuấn cúi đầu:
“Con chỉ vay tạm, khi nào có con sẽ trả…”
Bà cắt ngang:
“Nuôi được thì đẻ. Không thì đừng đẻ.”
Tôi đứng dậy, không nói thêm lời nào.
4. ĐỨA TRẺ RA ĐỜI
Tôi sinh non ở tuần 36.
Con trai tôi – Minh – nhẹ cân, phải nằm lồng kính mười ngày. Tôi nhìn con qua lớp kính, tim thắt lại.
Mười lăm triệu cuối cùng tôi vay được từ một người bạn cũ, kèm theo lời xin lỗi nghẹn ngào.
Tôi không trách mẹ chồng nữa.
Tôi chỉ tắt hẳn trong lòng.
5. SÁU THÁNG IM LẶNG
Sau khi sinh, tôi không về nhà chồng.
Tuấn cũng không ép.
Anh biết tôi cần thời gian.
Bà Hồng không đến thăm cháu.
Không gọi điện.
Không hỏi han.
Như thể đứa trẻ đó… không tồn tại.
6. CƠN MƯA
Sáu tháng sau.
Một buổi chiều mưa tầm tã.
Tôi đang bế Minh ru ngủ thì nghe tiếng gõ cửa.
Mở cửa ra, tôi sững sờ.
Mẹ chồng tôi đứng đó.
Không dù.
Không áo mưa.
Người ướt sũng.
Rồi, trước khi tôi kịp phản ứng, bà quỳ xuống.
Ngay trước cửa nhà tôi.
7. NGƯỜI HÀNG XÓM
Hàng xóm xung quanh xôn xao.
Tôi hoảng hốt:
“Mẹ làm gì vậy? Mẹ đứng lên đi!”
Bà không đứng.
Bà khóc.
Lần đầu tiên tôi thấy bà khóc.
“Mẹ xin lỗi.”
Ba chữ.
Nhưng khác hẳn ba chữ ngày xưa.
8. TWIST: SỰ THẬT SAU CÂU NÓI TÀN NHẪN
Tôi kéo bà vào nhà.
Bà run rẩy ngồi xuống ghế, hai tay nắm chặt tà áo.
Bà kể.
Năm xưa, khi mang thai Tuấn, bà cũng sinh non. Không có tiền đi viện. Bà cầu cứu mẹ chồng mình – người phụ nữ từng nói với bà y hệt:
“Đẻ thì tự lo.”
Đứa con đầu của bà… mất.
Từ đó, bà mang trong mình một nỗi sợ:
Nếu giúp, sẽ phải chịu trách nhiệm.
Nếu không giúp, thì không phải đau thêm lần nữa.
Bà đã chọn cách tàn nhẫn để tự bảo vệ mình.
9. LÝ DO BÀ QUỲ
Sáu tháng qua, bà âm thầm theo dõi.
Bà biết tôi sinh non.
Biết cháu phải nằm viện.
Biết tôi vay nợ.
Và bà biết… cháu giống hệt đứa con bà từng mất.
“Mẹ không xin con tha thứ,” bà nói.
“Mẹ chỉ xin được nhìn cháu một lần.”
10. SỰ LỰA CHỌN
Tôi nhìn bà.
Nhìn người phụ nữ đã khiến tôi đau đến tận xương.
Rồi tôi nhìn Minh.
Con tôi ngủ ngoan, bàn tay bé xíu nắm lấy áo tôi.
Tôi hiểu ra:
Nếu tôi khép cửa lại,
tôi sẽ không khác bà ngày trước.
Tôi bế Minh lên, đặt vào tay bà.
Bà òa khóc.
11. KẾT
Tôi không quên câu nói “Đẻ thì tự lo”.
Nhưng tôi chọn không để nó tiếp tục truyền sang thế hệ sau.
Có những người phụ nữ không biết cách làm mẹ,
không phải vì họ xấu,
mà vì họ chưa từng được ai làm mẹ với họ.
